W razie zajęcia tkanki płucnej dołącza się duszność i kaszel. We krwi obwodowej znajdujemy trombocytopenię i zmienne ilości białych krwinek z przewagą limfocytów. W przeciągu kilku tygodni choroba doprowadza zwykle do śmierci. Przypadki o dłuższym przebiegu przypominają chorobę Hand-Schuller-Christiana.

– 4— 6 miesiąca życia wykazują przejściową odporność przeciwodrową dzięki uzyskaniu ciał odpornościowych od matek, które przebyły odrę. Zdaniem Jonschera u tych najmłodszych niemowląt może dojść do zakażenia, jednakże obraz chorobowy kształtuje się odmiennie, nie dając typowych objawów, jak wysypka, nieżyt dróg oddechowych, natomiast występują zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego pod postacią biegunki.

Odra ...

Sarkoidoza jest łagodnie przebiegającym schorzeniem, charakteryzującym się wytwarzaniem ziarniny, przypominającej ziarninę gruźliczą. Gruzełek w sarkoidozie nie wykazuje jednak skłonności do rozpadu i serowacenia. Etiologia sarkoidozy jest nie wyjaśniona. Duże jednak podobieństwo obrazu histopatologicznego sarkoidozy i gruźlicy nakazuje podejrzewać wspólną etiologię.

Zaburzenia w gospodarce żelazem są u dziecka zjawiskiem bardzo częstym. Specjalnie sprzyjające podłoże dla tych zaburzeń stwarza dieta niemowlęcia uboga w żelazo oraz duże zapotrzebowanie na żelazo spowodowane szybkim wzrostem dziecka. Dzienne zapotrzebowanie niemowlęcia na żelazo ustala się na górnej granicy normy dla człowieka dorosłego (3 mg). Tymczasem dieta niemowlęcia, w pierwszym okresie życia wyłącznie mleczna, jest nader uboga w żelazo (zarówno pokarm kobiecy, jak i mleko krowie zawierają w 1 1 zaledwie 1—2 mg żelaza). Toteż przy porównaniu wielkości zapotrzebowania na żelazo z jego ilością w diecie widać, jak łatwo może powstać ujemny bilans żelazowy. Z wystąpieniem niedoboru żelaza u zdrowego, donoszonego niemowlęcia należy się liczyć dopiero po ukończeniu 3—4 mies. życia. Do tego bowiem czasu niemowlę wyrównuje niedobory dietetyczne ze swoich zapasów tkankowych żelaza, z którymi przychodzi na świat. Te zapasy żelaza pochodzenia matczynego gromadzą się w tkankach płodu dopiero w ostatnich miesiącach ciąży i wskutek tego są mniejsze u wcześniaków. Małe zapasy żelaza mają również bliźnięta (ponieważ muszą się żelazem matczynym podzielić) oraz dzieci matek z niedoborem żelaza w ciąży. U wszystkich wyżej wymienionych dzieci niedobór żelaza może się ujawnić już przed upływem 3—4 mies. życia. Z innych czynników usposabiających do zaburzeń w gospodarce żelazem wymienić należy zakażenia, zwłaszcza nawracające. W przebiegu zakażenia dochodzi bowiem do upośledzonego dowozu żelaza z pożywieniem oraz nienależytego jego wykorzystania w przewodzie pokarmowym (brak łaknienia, biegunki, wymioty). Również zmniejszona zawartość kwasu solnego w żołądku prowadzi do gorszego odszczepiania żelaza od kompleksów żelazowo-biał- kowo pożywienia, a tym samym do niedoboru dietetycznego żelaza.

Pomijamy wyliczanie czynników prowadzących do krwawień u dzieci, a w ich następstwie do niedokrwistości pokrwotocznych. Wspomnieć tylko należy, że u dzieci występują głównie niedokrwistości pokrwo- toczne ostre. Rzadsze bowiem są u nich stany przebiegające z krwawieniami utajonymi i niedokrwistością pokrwotoczną przewlekłą.

Małopłytkowość samoistna przewlekła (choroba Werlhofa). Istotą choroby jest przewlekła • skaza małopłytkowa, przebiegająca z okresami zwolnień i zaostrzeń. Przyczyny choroby są nie znane. W pewnym odsetku przypadków przewlekłej małopłytkowości udaje się wykryć obecność przeciwciał antypłytkowych. Niektórzy autorzy przypuszczają, że małopłytkowość jest wynikiem hamującego wpływu śledziony na czynność płytkotwórczą megakariocytów. Inni znowu uważają, że śledziona jest odpowiedzialna za nadmierne niszczenie megakariocytów we krwi.

Niedokrwistość jest u dziecka zjawiskiem bardzo częstym. Wraz z szybkim wzrostem dziecka rośnie zapotrzebowanie na krew, co z kolei pochłania dużą ilość materiałów budulcowych, zwłaszcza żelaza. Toteż wszystko to, co prowadzi do gorszego dowozu tych materiałów lub niedostatecznego ich wykorzystania w ustroju pociąga za sobą powstanie niedokrwistości. Pewne cechy różnią niedokrwistość dziecięcą od niedokrwistości dorosłych. W związku z szczupłymi rezerwami szpiku (brak szpiku żółtego, który mógłby być w razie potrzeby wykorzystany dla erytropoezy) łatwo dochodzi u dziecka do powstania ognisk krwiotwórczych w wątrobie i śledzionie. Pociąga to za sobą częstsze niż u dorosłych powiększanie się tych narządów oraz przechodzenie do krwi obwodowej niedojrzałych postaci granulocytów i krwinek czerwonych.

Istotą siatkowic, zwanych retykulozami X (X — bo czynnika etiologicznego nie znamy), jest patologiczny rozplem komórek układu siatecz- kowo-śródbłonkowego. Wytwarza się swoista ziarnina, wśród której znajdują się komórki kwasochłonne oraz komórki olbrzymie siateczki, przybierające z czasem charakter komórek piankowatych, wskutek magazynowania w nich cholesterolu. Według dzisiejszych poglądów trzy opisane poniżej siatkowice są różnymi odmianami tego samego scho-rzenia.

CHOROBY KRWI I NARZĄDÓW KRWIOTWÓRCZYCH KREW I NARZĄDY KRWIOTWÓRCZE U ZDROWEGO DZIECKA

U noworodka czynność krwiotwórcza odbywa się już wyłącznie w szpiku kostnym. W pierwszych dniach życia istnieją jednak ślady erytropoezy płodowej (tj. krwiotworze- nia w wątrobie, śledzionie, węzłach chłonnych), która charakteryzuje się przechodzeniem do krwi obwodowej niedojrzałych postaci granulocytów i krwinek czerwonych. Toteż we krwi noworodka nierzadko spotyka się młode granulocyty — do mieloblastów włącznie — oraz jądrzaste krwinki czerwone (erytroblasty).

Istotą ziarnicy złośliwej jest rozplem elementów siateczki, któremu towarzyszy wytwarzanie swoistych zmian histologicznych. Punktem wyjścia procesu chorobowego są przeważnie węzły chłonne. Etiologia choroby jest nie znana. Częściej chorują chłopcy. Ziarnica złośliwa rozpoczyna się zwykle w wieku 3—6 lat jednostronnym powiększeniem węzłów chłonnych szyjnych (ryc. 84), nadobojczykowych lub pachowych.

Kwas salicylowy – Objawy: wykwity skórne, poty, duszność, drżenie, oczopląs, szum w uszach zaburzenia układu nerwowego.

Leczenie: doustnie kwaśny węglan sodu (Natrium bicarbonicum) w ilości podwójnej w stosunku do zużytego salicylanu i dożylnie 4°/o roztwór łącznie z glilcozą.

Lizo...

Zapobieganie rozprzestrzenianiu się płonicy polega przede wszystkim na jak najszybszym izolowaniu chorego. Dzieciom, które zetknęły się z chorym, można zapobiegawczo stosować penicylinę.

Wiek ma również wpływ na umiejscowienie rozsiewów powstałych drogą krwi (Zeyland). Szczególnie wyraźna jest zależność zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych od wieku. I tak w pierwszym roku życia częsty jest ogólny rozsiew bez udziału opon, a po upływie 1 roku życia rzadko nie są zajęte opony. Oprócz niemowlęctwa drugim okresem wzmożonej zapadalności na gruźlicę jest okres dojrzewania, przy czym wyraźnie zaznacza się tutaj wpływ płci. Dziewczęta zachorowują na gruźlicę i umierają w tym wieku częściej niż chłopcy.

Ziarniniak kwasochłonny uważany jest za jednoobjawową odmianę choroby Hand-Schuller-Christiana. Jest on najłagodniejszą postacią retykuloz X. W obrębie pojedynczego ogniska osteolitycznego (ryc. 86) stwierdzić można rozrost komórek siateczki i eozynofilię. Niekiedy eozynofilia pojawia się również w krwi i szpiku. Rokowanie w tym schorzeniu jest przeważnie pomyślne. Zmiany cofają się bądź samoistnie, bądź pod wpływem leczenia. Czasem choroba przybiera postać bardziej uogólnioną, przypominając wówczas chorobę Hand-Schuller-Christiana.