Pomijamy wyliczanie czynników prowadzących do krwawień u dzieci, a w ich następstwie do niedokrwistości pokrwotocznych. Wspomnieć tylko należy, że u dzieci występują głównie niedokrwistości pokrwo- toczne ostre. Rzadsze bowiem są u nich stany przebiegające z krwawieniami utajonymi i niedokrwistością pokrwotoczną przewlekłą.
Ciężkość objawów klinicznych jest proporcjonalna do rozmiarów krwawienia i jego szybkości. Należy przy tym z całym naciskiem podkreślić, że dziecko, zwłaszcza noworodek i niemowlę, jest znacznie bardziej wrażliwe na straty krwi niż dorosły. Utrata kilkunastu ml krwi u noworodka może być przyczyną zejścia śmiertelnego.
Bezpośrednio po krwotoku mamy do czynienia raczej ze zmniejszeniem się ogólnej ilości krwi krążącej (oligemią) niż z niedokrwistością. Wskutek bowiem skurczu drobnych tętniczek skład krwi pozostaje na razie nie zmieniony. Toteż określanie wartości Hb i czerwonych krwinek bezpośrednio po krwotoku jest absolutnie niemiarodajne dla oceny stopnia utraty krwi. W tym względzie lepiej opierać się na objawach klinicznych, które w razie dużego upływu krwi tworzą obraz ciężkiego wstrząsu. W lżejszych przypadkach poza bladością skóry stwierdza się niepokój dziecka, przyspieszenie częstości tętna, słabe jego napięcie i wypełnienie oraz spadek ciśnienia krwi. Dopiero w pewien czas po krwotoku, wskutek przechodzenia do łożyska naczyniowego płynu śródkomórkowego i elektrolitów, dochodzi do obniżenia się wartości Hb i czerwonych krwinek. Czerwone krwinki są prawidłowej wielkości i kształtu i w warunkach dobrego nasycenia ustroju żelazem mogą takie pozostać przez cały czas trwania ostrej niedokrwistości pokrwotocznej. Przy deficytowej jednak gospodarce żelazowej u dziecka może się rozwinąć typowa mikrocytowa niedokrwistość niedobarwliwa (patrz niżej). Po upływie doby wzrasta zwykle ilość retikulocytów, która osiąga swoje maksimum w 5—7 dni po krwotoku. Mogą pojawić się erytroblasty w krwi obwodowej. Wczesnym objawem towarzyszącym utracie krwi jest obojętnochłonna leukocytoza z przesunięciem obrazu granulocytów w lewo. W szpiku stwierdza się objawy wzmożonej erytro-granulocyto- i trombocytopoezy.
Leczenie — poza opanowaniem krwawienia — polega na jak najszybszym przetoczeniu krwi. Dla zwalczenia zapaści poleca się kroplówki z roztworu fizjologicznego soli oraz środki krążeniowe. W dalszym ciągu należy uzupełnić straty żelaza (przez podawanie przetworów żelaza).
Komentarze