Przewodnienie hipertoniczne charakteryzuje się zwiększeniem molalnoś- ci płynu pozakomórkowego, zwiększeniem pozakomórkowej przestrzeni wodnej oraz zmniejszeniem śródkomórkowej przestrzeni wodnej.
Etiologia i patogeneza [3, 6, 8, 12, 17, 18]. Polekowe przewodnienie hipertoniczne jest najczęściej następstwem podawania izo- lub hipertonicz- nych roztworów elektrolitowych chorym z uszkodzoną czynnością wy- dalniczą nerek (ostre lub przewlekłe zapalenie nerek) lub chorym z nadmiernym wydzielaniem wazopresyny (np. chorzy bezpośrednio po zabiegu operacyjnym), nadmiernym wydzielaniem gliko- względnie mindralo- kortykosteroidów (chorzy w okresie wstrząsu lub z nadczynnością kory nadnerczy). Wzrost molalności płynu pozakomórkowego jest przyczyną odwodnienia komórek i powiększenia się pozakomórkowej przestrzeni wodnej. Hipermolalność płynu pozakomórkowego warunkuje zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego, wzrost zaś pozakomórkowej przestrzeni wodnej – przeciążenie układu krążenia.
Obraz kliniczny. Obejmuje obrzęki, wzmożone ciśnienie żylne krwi oraz objawy zastoinoWe w płucach (radiologiczny obraz „płuc wodnistych”). Te ostatnie są przyczyną duszności. Ciśnienie tętnicze krwi jest prawidłowe lub nieznacznie podwyższone. Często stwierdza się wzrost temperatury ciała, zaczerwienienie skóry, niepokój ruchowy i psychiczny oraz wzmożenie odruchów ścięgnistych. Chorzy skarżą się na silne pragnienie. W ciężkich stanach przewodnienia hipertonicznego pojawiają się zaburzenia świadomości i śpiączka.
Rozpoznanie. Opiera się na danych z wywiadów (nadmierna podaż izo- lub hipertonicznych roztworów elektrolitowych chorym z uszkodzeniem nerek lub z nadmiernym wydzielaniem ADH, gliko- i mineralokortyko- steroidów), stwierdzeniu cech przewodnienia pozakomórkowego oraz zwiększonego stężenia sodu w osoczu.
Leczenie [8, 12], Polega na podawaniu diety bezsolnej, odstawieniu wlewów roztworów zawierających sód, podawaniu saluretyków oraz stosowaniu 5°/o roztworu glukozy we wlewie kroplowym (jeżeli czynność neiek jest prawidłowa). W przypadkach stwierdzenia dużego zastoju w płucach, szczególnie u chorych z uszkodzoną czynnością nerek, wskazane jest stosowanie dializy pozaustrojowej lub otrzewnowej.
Komentarze