Powiększenie się rozmiarów brzucha, jeżeli nie jest tylko złudzeniem, wywołanym przez uczucie pełności, jakiego kobiety doznają w rozmaitych stanach fizjologicznych i patologicznych, może być albo następstwem zmian w powłokach brzusznych, albo objawem istnienia (czasowego lub trwałego) nieprawidłowej zawartości w jamie brzusznej.
W przypadkach otyłości zdarza się często gromadzenie się tłuszczu w powłokach brzusznych. O ile stwierdzenie uderzająco tłustych powłok przez ujęcie w fałd uchwyconej palcami skóry nie jest rzeczą trudną, o tyle ta właśnie otyłość, utrudniająca badanie przedmiotowe kobiety wskutek grubości, a czasem i bo- łesności tkanki tłuszczowej skóry, może udaremnić wykazanie w jamie brzusznej wzdęcia, płynu lub guza, jeśli one rzeczywiście istnieją. Obrzęk powłok brzusznych, istnienie w nich guzów i ropni może znacznie rzadziej powodować powiększenie się rozmiarów brzucha, a stwierdzenie ich nie przedstawia poważnych trudności rozpoznawczych.
Jeśli powłoki brzuszne są prawidłowe, przyczyną powiększenia się rozmiarów brzucha jest z reguły albo nieprawidłowa zawartość jamy brzusznej, a więc nagromadzenie się w jej obrębie gazów łub wolnego płynu, albo istnienie jakiegoś guza. Wzdęcie jelit w następstwie zaburzenia ich czynności może wprawdzie stanowić wyłączną przyczynę powiększenia się rozmiarów brzucha, może być jednak także objawem towarzyszącym gromadzeniu się wolnego płynu w jamie brzusznej (w przypadkach np. gruźlicy otrzewnej) lub rozwijaniu się nowotworu.
Nagromadzenie się wolnego płynu w jamie brzusznej w przebiegu niedomogi serca, schorzenia nerek lub wątroby, gruźlicy otrzewnej i przy rozsiewającym się nowotworze stwierdza się przez obmacanie i opukanie powłok oraz dodatni wynik próby chełbotania.
Komentarze