Tymczasem ściślejsze badania wykazały, że pierścień skurczowy nie powstaje do-kładnie w tym miejscu, gdzie leży ujście wewnętrzne. Ostatecznie na temat dol-nego odcinka wyłoniły się następujące spostrzeżenia, że zawiązek jego zaczyna się tworzyć w 3 miesiącu ciąży, a między 28 a 30 tygodniem jest już wyraźny i osiąga wydatny rozwój pod koniec ciąży. Od wewnątrz wyściela go doczesna, podobnie jak w trzonie, z tą tylko różnicą, że jest bardzo rozciągnięta. Budowa mięsna dolnego odcinka jest identyczna z szyją macicy. W miejscu pierścienia skurczowego, czyli górnej granicy dolnego odcinka, mocno przyrasta otrzewna tak samo, jak na granicy ujścia wewnętrznego w macicy nieciężamej. Dolną granicę dolnego odcinka stanowi miejsce przejścia błony śluzowej szyi i trzonu, czyli tzw. ujście wewnętrzne histologiczne. Nie jest to ostre, lecz zatarte odgraniczenie obu śluzówek. Czasami widać tu pierścienio- wate zgrubienie ściany, nazwane od autora pierścieniem Bandla. Aschotf, AhHeld, Panków i Stieve, opierając się na badaniach macic nieciężar- nych, doszli do wniosku, że istnieje trzecia część macicy, leżąca między trzonem a szyją, a ściślej mówiąc, między ujściem histologicznym a anotomicznym i tę część nazwali cieśnią macicy (ryc. 59). Z niej właśnie powstaje dolny odcinek. Śluzówka dolnego odcinka posiada tę samą budowę i ulega przemianom doczesnowym tak, jak i trzonu, natomiast mięśniówka ze względu na układ warstw mięsnych należy do szyi.
Szyja macicy, jakkolwiek w mniejszym stopniu, bierze udział w przeroście całego narządu w okresie aiąży. Jest ona silnie przekrwiona, włókna mięsne wydłużają się, tkanka łączna pulchnieje, przez co szyja staje się miękka. Zasadniczo śluzówka szyi nie ulega zmianom doczesinowym, aczkolwiek w pewnych przypadkach obserwowano wysepki doczesnowe (J. Laskowski). Gruczoły produkują dużą ilość gęstego, ciągnącego się śluzu zamykającego jalk czop jej kanał, co chroni wnętrze macicy przed wtargnięciem drobnoustrojów i zakażeniem. Poczynając od 7 miesiąca ciąży część pochwowa staje się coraz krótsza, a w końcu ciąży nie można jej wymacać. Wiemy, iż jest to tylko pozorne i część pochwowa pozostaje niezmieniona. Wrażenie otrzymywane podczas badania, jest powodowane tym, że część przodująca wypukła mocno dolny odcinek i sklepienie przednie ku dołowi, odpychając równocześnie szyję ku tyłowi. Kąt, który tworzyło sklepienie przednie z częścią pochwową, zanika i nie wyczuwamy jej w kształcie stożka. Objaw ten występuje tylko u pierwiastek. Jeśli odepchniemy główkę ku górze, to część pochwowa wyłoni się w całej okazałości.
Komentarze